بومادران متعلق به گروه گیاهان دو لپه‌ای و تیره کاسنی است. از دیگر نامهای آن میتوان به بی‌مادران، علف هزار برگ، آشیل، اخیلیا و تاج الملوک اشاره کرد. بومادران پایه تولید بیش از هفتاد نوع دارو است و به‌دلیل گسترده بودن خواص بومادران از این گیاه در ترکیب با مواد دارویی دیگر، برای درمان بسیاری بیماری‌ها و ساخت انواع داروها استفاده می‌شود.
گیاه بومادران در ایران در حاشیه رودخانه‌ها می‌روید اما چون از آن حفاظت نمی‌شود دارای مواد سمی است، بنابراین بذر آن از آلمان خریداری شده و سپس به‌منظور استفاده از خواص دارویی آن،کشت می‌نمایند. کشت این گیاه در ایران موجب تولید گیاهی با ماده موثره بیشتری از گیاهان روییده شده در آلمان می‌شود، چراکه شرایط اقلیمی ایران برای رشد و نمو این گیاه بسیار مناسب است. از دیگر ویژگی‌ها و خواص بومادران، تلخ بودن، معطر، محرک و تقویت‌کننده بودن آن می‌باشد. این گیاه به‌دلیل دارا بودن تانن، برای جلوگیری از خونریزی مفید بوده و در بهبود زخم‌ها مؤثر است. تسکین درد معده، محرک گوارش و مقوی معده، ضدنفخ، ملین، صفرا آور، قاعده آور، تنظیم‌کننده قاعدگی و کاهش فشار خون بالا از دیگر خواص بومادران است. طبیعت گیاه بومادران گرم و خشک است و میتوان در کنار سایر سبزی‌ها، آن را در رژیم غذایی گنجاند. مهم‌ترین خواص دارویی گیاه بومادران به‌طور خلاصه عبارتند از:
- کاهش فشار خون بالا
- تنظیم عادت ماهانه (بعد از پاک شدن به‌مدت 14 روز از دم کرده بومادران استفاده شود.)
- برطرف کننده جوش غرور جوانی (قرار دادن کمپرس دم کرده بومادران روی صورت (تهیه کمپرس: گیاه دارویی مورد نظر را خرد کرده در یک کیسه تمیز و سفید می ریزیم و آن را داخل آب جوش می‌گزاریم، سپس آن را صاف و آب جوشانده آن را روی موضع کمپرس می‌کنند.)
- برطرف کردن لک و ترک پوست (استفاده از ضماد بومادران گرم (تهیه ضماد: گیاه دارویی مورد نظر را به صورت خمیر در آورده و به‌طور مستقیم روی بدن قرار می‌دهند.)
- درمان تنگی نفس (استفاده از دم کرده بومادران)
- تسکین انواع سردرد (قرار دادن ضماد بومادران بر روی شقیقه‌ها)
- آسان شدن زایمان (استفاده از دم کرده بومادران در ماه نهم بارداری)
- تسکین جای نیش حشرات (استفاده از ضماد بومادران در محل گزیدگی)
- جلوگیری از ریزش مو (براي جلوگيري از ريزش مو ۴۰ گرم بومادران در يك ليتر آب جوشانده صاف نموده سر را ماساژ دهند.)
- کاهش درد مفاصل (یکی از خواص بومادران استفاده برای افرادی است که به درد مفاصل مبتلا هستند. برای این منظور بایستی از روغن بومادران استفاده نمود. به این منظور 50 گرم بومادران را در 250 گرم روغن زیتون خیس کنید، سپس داخل یک شیشه انداخته، درب شیشه را محکم ببندید و شیشه را در آب جوش انداخته بگذارید تا با حرارت ملایم بجوشد. سپس صاف نموده و استفاده نمایید).
- ضد چین و چروک صورت (استفاده از کمپرس بومادران)
خواص بومادران در ترکیب با سایر گیاهان دارویی
- با بذر کرفس: افزایش دفع اسید اوریک و درمان نقرس
- با آقطی و نعناع: مفید برای درمان آنفولانزا و سرماخوردگی
- با آویشن و سنبل الطیب: درمان عرق کف دست و اسهال
- با زیرفون یا بداغ برفی: درمان فشار خون بالا
عوارض بومادران
بومادران جزو گیاهان با حداقل عوارض جانبی است ولی باید توجه داشت مصرف بیش از حد گیاه بومادران باعث عوارضی مانند حساسیت پوست به نور، کوررنگی، یبوست، ابتلا به سردرد، تشنج، سردردهای میگرنی و التهابات ناشی از تماس خواهد شد.
چه افرادی از بومادران استفاده نکنند؟
با وجود خواص بومادران و فواید زیاد آن، مصرف بومادران در زمان بارداری (محرک انقباض رحم است)، دوران شیردهی، کودکان زیر دو سال و افراد دارای حساسیت به گیاهان خانواده کاسنی ممنوع است.